Thursday, February 27, 2014

सुगरण

सुगरण हा शब्द उच्चारला कि दोन गोष्टींची आठवण येते ,

Sugaran
एक म्हणजे कलाकुसर आणि मेहनतीने आपला घर विणणारा सुगरण पक्षी आणि
दुसरी म्हणजे उत्तम आणि चविष्ट स्वयंपाक करणारी घरातली स्त्री ! मग ती कोणीही असेल
आपली आई /ताई /वाहिनी/सासूबाई किंवा तुम्ही स्वतः हि :)

खरतर सुगरण आणि स्त्री हे एकमेकाला पूरक शब्द आहेत . ती स्त्री आहे म्हणजे ती सुगरण असलीच पाहिजे असा पूर्वीच्या काळी एक अलिखित नियमच असे . परंतु आता या सुगरणींच्या यादीत आणखी एका स्त्री ची भर पडली आहे ती म्हणजे घरात स्वयंपाक करायला येणारी बाई (स्त्री ) . हल्ली घरातील स्त्री हि सुगरण असेलच किंवा असावी या बद्दल काही ठरलेली मते नाहीत . विशेषतः उच्चभ्रू म्हणवून घेणाऱ्या समाजात या गोष्टीला फारसे महत्व दिले जात नाही .  अशा घरांमध्ये स्वयंपाकाला येणारी स्त्री हीच सुगरणीची भूमिका निभावत असते आणि सर्व जण तिने शिजवलेल्या अन्नाच कौतुक करत रोज जेवताना दिसतात . आणि तिचं  मन दुखावल गेलं तर ती यायची बंद होईल अशी भीतीही कुठेतरी मनात दडलेली असतेच .
घरातील स्त्री नोकरी/व्यवसाया  निम्मित्त दिवसाचे बरेच तास बाहेर असल्यामुळे अशा सुगारिणीना भलतेच महत्व प्राप्त झाले आहे .

खर म्हणजे आज मी या विषयावर लिहिण्याच मुख्य कारण फारच वेगळं आणि चिंताजनक आहे .  आज काल घरात एक किंवा दोन मुल असतात .
त्यात ते मुलगे असतील तर स्वयंपाक या विषयात त्यांच्या कडून  अपेक्षा केली जात नाही आणि त्यांनी काही मदत केलीच तर त्याचे कौतुकही केले जाते . परंतु त्या मुली असतील तर आज काल एक वेगळच चित्र पाहायला मिळत . ती मुलगी आहे कधीतरी सासरी जाणार आहे आणि तिला त्या घरात काम कराव लागेलच या कल्पनेने आज कालच्या  स्त्रिया आपल्या मुलींना घरात काम करू देत नाहीत किंवा त्यांच्या कडून फारशी अपेक्षा हि करत नाहीत .
हे योग्य का अयोग्य याचा निर्णय जाने त्यानेच घ्यायचा आहे परंतु या संदर्भात मला आलेला अनुभव फारच विचित्र आहे .

कार्यालयात काम करताना सतत आपण नवीन सह कर्मचार्यांच्या संपर्कात येत असतो . एकत्र काम करता करता मैत्री वाढते आणि मग एकत्र चहापान , लंच घेऊ लगतो. अशीच एक नवीन मैत्रीण काही दिवसांपूर्वी आमच्या लंच ग्रुप मध्ये सामील झाली .  हास्य विनोद, नवीन पद्धतीने केलेल्या रोजच्या जेवणा बद्दलच्या चर्चा , एकमेकांच्या पाक कला कौशल्याचे कौतुक ह्या सर्व लंच घेताना घडणाऱ्या नेहमीच्याच गोष्टी !  या नवीन मैत्रिणी बरोबर सुरवातीला लंच घेताना आम्हा सर्वाना फारच चांगला अनुभव आला . ती हि आमच्याच सारखे रोजचे जेवण घरून आणत असे आणि सर्वांबरोबर शेयर करत असे परंतु काही दिवसांनी आमच्या अस लक्षात आलं कि तीने आणलेला लंच हा तिने केलेला नसून तो आदल्या रात्री तिच्या स्वयंपाकीण बाईनी केलेला असतो . ती फक्त दुसर्या दिवशी तो बरोबर आणत असे . तिने असे करण्या मागचे कारण विचारातच असे लक्षात आले कि तिला स्वयंपाकाची अजिबात सवय नाही आणि आता शिकायची फारशी आवड आणि इच्छाही नाही .  काही दिवसांनी तिच्या स्वयंपाकीण बाईनी नोकरी सोडली आणि नवीन बाई मिळाल्या नाहीत . तिने लंच हॉटेल मधून मागवायला सुरवात केली . पण तिने शेयर केलेलं ते हॉटेल च अन्न रोज खाण आम्हाला मान्य नव्हत . बरेच दिवस असेच निघून गेले तरीही तिला स्वयंपाकाला बाई मिळाल्या नाही आणि तिची घरचे अन्न खाण्याची ओढ वाढत गेली . पुढे काही दिवसांनी सतत हॉटेल चे जेवण जेवून तब्बेत बिघडू लागली आणि खर्च हि वाढू लागला . आणि ती आमच्या कडून तिच्या साठी लंच आणण्याची अपेक्षा करू लागली . हि गोष्ट लक्षात येताच स्पष्ट शब्दात तिला बर्याच गोष्टी समजावाव्या लागल्या .
घरी शिजवलेलं   अन्न हे शरीर स्वास्थ्याच्या दृष्टीनेयोग्य  आहे आणि सर्व वयोगटातील माणसांची ती मुळ  गरज आहे . त्यामुळे घरातील स्त्री म्हणून तुला स्वयंपाक करता येण हि गरजेची गोष्ट आहे . स्वयंपाकीण बाई हि पर्यायी सोय आहे आणि जरूर असेल तेव्हा आणि शक्य असेल तेव्हा त्यांची मदत घेतलीच पाहिजे परंतु स्वयंपाक येतच नाही म्हणून हा पर्याय योग्य नाही . स्त्री आपल्या नोकरी / व्यवसायात कितीही व्यस्त असली तरी तिला चविष्ट स्वयंपाक करता येण हि अपरिहार्य गोष्ट आहे आणि तिच्या सवडी आणि आवडी प्रमाणे तिने त्यात सुधारणा करणे हे तिचे कर्तव्य आहे. स्त्री पुढच्या पिढीला जन्म देत असते, संस्कार करत असते आणि तिने शिजवलेल्या अन्नातून तिच्या मुलांवर होणारे संस्कार इतर कोणत्याही अन्नातून होणार नाहीत .  आपण स्वतःच स्वयंपाक करू शकलो नाही तर आपल्या मुलांना कौतुकाने त्यांच्या आवडीचे पदार्थ करून घालणारी आई तुम्ही कुठून आणणार?

हे सर्व वाचणार्या प्रत्येक आई ला माझी कळकळीची विनंती आहे , आपल्या मुलीला स्वयंपाक जरूर शिकावा . तिला स्वयंपूर्ण बनवा . तुमच्या चुकीच्या लाडाने तुम्ही केवळ तिच्या भावी घराचेच नव्हे तर नकळत पूर्ण समाजाचे नुकसान करत आहात .